Kringloopwijzer

7 maart 2023

De meeste ondernemers zijn inmiddels klaar met het invullen van de Kringloopwijzer. Nu we aan de start van een nieuwe groeiseizoen staan, is het van belang te kijken naar de kenmerken van vorig jaar.

BEX

De meeste bedrijven hebben het afgelopen jaar een positieve BEX- uitslag gedraaid. Graskuilen uit 2022 zijn beter qua kwaliteit (met name eiwit) dan de graskuilen uit 2021. Omdat de kuilen uit 2021, met het lage eiwit aandeel nog veel gevoerd zijn in 2022, is hierdoor een betere BEX gedraaid.

 

Opbrengst

De graskuilen van 2022 hebben prima gehaltes. Helaas zijn bij de meeste ondernemers één à twee snedes minder geoogst dan verwacht. Dit is ook terug te zien in de grasopbrengsten. Deze liggen namelijk tussen de 2500 en 3500 kilogram droge stof minder dan de referentiegroep.

De CO2-footprint krijgt een steeds belangrijker aandeel in de kringloopwijzer en wordt nu ook als verdienmodel gebruikt in 2023! De CO2-footprint (Gram CO2-eq per kg melk FPCM) wordt in de kringloopwijzer berekend op de volgende manieren:

• CO2 uit pensfermentatie
• CO2 uit opgeslagen mest
• CO2 uit het produceren voer
• CO2 uit aanvoerbronnen
• CO2 uit aanvoer energie

De pensfermentatie en aanvoerbronnen (aankoop grondstoffen/krachtvoeders) zijn grofweg de grootste dragers in de berekende CO2-footprint op een melkveebedrijf. Aanvoerbronnen welke aangevoerd worden op een melkveebedrijf hebben een CO2-footprint. Dit is afhankelijk van het type, oogst, landgebruik, transport en bewerkingsstappen. Voor alle voedermiddelen heeft Nevedi voor de diervoederindustrie een protocol opgesteld hoe voedermiddelen gewaardeerd dienen te worden. Bij de pensfermentatie hebben gras- en maiskuilen de grootste invloeden. Met ons rekenprogramma Voerexpert kunnen wij bij een bepaalde doelstelling met betrekking tot carbon-footprint een rantsoen maken, waarin we streven naar een zo laag mogelijke CO2-footprint.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Stikstofbodemoverschot

Het stikstofbodemoverschot is mede door de droge zomer van 2022 opgelopen. De reden hiervoor is dat er wel bemest is voor een snede gras, maar deze niet of nauwelijks is geoogst. Voor dit jaar kan het daarom belangrijk zijn voor uw bedrijf om voor de langste dag de meeste drijfmest te hebben uitgereden. Stelregel is dat voor de langste dag doorgaans het meeste gras kan groeien. Maak hier gebruik van! Vaak zien we dat aan het einde van het uitrijdseizoen de putten nog snel even worden leeggereden, dit is niet efficiënt! Probeer hier de komende jaren rekening mee te houden. Drijfmest zal efficiënter moeten worden ingezet, dus aan het begin van het groeiseizoen. Het kan interessant zijn te investeren in opslagcapaciteit.

 

Intensiteit per hectare

De gemiddelde intensiteit van bedrijven over 2022 is wederom gestegen. Bedrijven hebben het afgelopen jaar gemiddeld genomen iets harder gemolken ten opzichte van 2021. De belangrijkste reden hiervoor is natuurlijk de hoge melkprijs. Doordat er gemiddeld meer liters per hectare worden gemolken, is het van belang om ook de opbrengsten ruwvoer per hectare te optimaliseren. Opvallend is dat het aandeel eiwit van de melkproductie harder stijgt dan het aandeel eiwit van eigen land. Dat betekent dat de extra melkproductie gerealiseerd is met de aankoop van extra krachtvoer. Wees voor dit jaar scherp op bemesting, bemest voor het gewas dat u als ondernemer wilt oogsten. Te weinig bemesting resulteert ofwel in verminderde opbrengst in kilogrammen of in een mindere kwaliteit ruwvoer. Voorkom dus onnodig hoge krachtvoerkosten.

 

Aantal stuks jongvee per bedrijf

Het aantal stuks jongvee ligt landelijk op vijf stuks per tien melkkoeien. In de praktijk zien we hierin een variatie tussen de drie en zeven stuks jongvee per tien melkkoeien. Bekijk voor uw eigen bedrijf daarom goed welke strategie u toepast. Bedrijven met een vervangingspercentage van boven de 30% zullen wellicht onnodig vaak melkkoeien afvoeren welke nog prima een extra ronde meekunnen. Daarentegen staat wel dat bedrijven met minder jongvee, soms rond de 12%, te maken kunnen krijgen met een jaar waarop meer oudere dieren worden afgevoerd dan dat er jongvee is. Heeft u dus een aantal jaren scherp met jongvee gezeten, houd er dan wel rekening mee dat het aannemelijk is dat u dit jaar of de komende jaren wat meer uitval heeft onder uw oudere dieren.

 

Tips voor 2023

• Bemest voor het product dat u wilt oogsten. Kunstmest is duurder, maar zonder voldoende beschikbare stikstof kunt u geen goede kuil winnen.
• Kijk wat voor uw bedrijf geschikt is. Wilt u een groot BEX- voordeel? Voer dan energierijke producten aan en zorg daarnaast voor een laag ruw-eiwit gehalte van uw graskuilen. Let wel: dit kan nadelig zijn voor het aandeel eiwit van eigen land. Probeer richting de 150/155RE totaal in het rantsoen te gaan.

• Beweiding wordt gestimuleerd door het nieuwe GLB. Houdt er wel rekening mee dat met meer uren weidegang uw BEX- voordeel in de meeste gevallen niet beter wordt.
• Uw carbon-footprint verbeteren, vraag uw adviseur welke voeders interessant zijn.